آشنایی با سامانه EPL و اصطلاحات گمرکی

سامانه EPL چیست؟

سامانه EPL (سامانه پرداخت و لجستیک الکترونیکی) یک سیستم جامع گمرکی است که توسط گمرک ایران برای مدیریت فرآیندهای واردات، صادرات و ترخیص کالا به‌صورت آنلاین طراحی شده است. این سامانه فرایندهای پیچیده گمرکی را تسهیل کرده و امکان انجام تمام مراحل به‌صورت غیرحضوری را فراهم می‌کند.

اصطلاحات مهم در سامانه EPL

1. HS کد

• تعریف: HS کد (Harmonized System) یک سیستم بین‌المللی برای طبقه‌بندی کالاها است که توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) توسعه یافته است. این کد برای شناسایی کالاها در تجارت بین‌المللی و تعیین میزان حقوق و عوارض گمرکی استفاده می‌شود.
• ساختار HS کد:
  • 6 رقم اول: کد استاندارد جهانی کالا.
  • ارقام بعدی: جزئیات دقیق‌تر توسط هر کشور اضافه می‌شود.
• مثال: برای “لباس نخی” ممکن است کد HS به‌صورت 620520 باشد.
• کاربردها:
  • تعیین تعرفه‌های گمرکی.
  • شناسایی کالا برای محدودیت‌های واردات یا صادرات.
  • استفاده در آمارهای تجارت بین‌المللی.

2. اظهارنامه گمرکی

• تعریف: اظهارنامه گمرکی سندی رسمی است که توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او به گمرک ارائه می‌شود و شامل اطلاعات کالا برای واردات، صادرات یا ترانزیت است.
• انواع اظهارنامه گمرکی:
  • واردات: شامل اطلاعاتی نظیر نوع کالا، کد HS، ارزش و وزن کالا.
  • صادرات: شامل مشخصاتی مانند کشور مقصد، کد HS و ارزش صادرات.
  • ترانزیت: برای عبور کالا از خاک کشور واسطه بدون ورود به بازار داخلی.
  • مرجوعی: برای بازگرداندن کالا به مبدأ در صورت عدم تطابق یا مشکلات دیگر.

3. گواهی مبدأ (Certificate of Origin)

• تعریف: سندی که کشور تولیدکننده کالا را مشخص می‌کند و توسط اتاق بازرگانی یا یک نهاد قانونی صادر می‌شود.
• کاربردها:
  • تعیین تعرفه‌های گمرکی بر اساس توافق‌نامه‌های تجاری.
  • شناسایی کشور تولیدکننده برای اهداف قانونی و تجاری.

4. بارنامه (Bill of Lading)

• تعریف: سندی که توسط شرکت حمل‌ونقل صادر می‌شود و مشخصات حمل کالا را نشان می‌دهد.
• اطلاعات موجود در بارنامه:
  • نام فرستنده و گیرنده کالا.
  • جزئیات کالا (نوع، وزن و تعداد).
  • روش حمل‌ونقل (دریایی، زمینی، هوایی).
  • تاریخ و شماره بارنامه.

5. مانیفست (Manifest)

• تعریف: سندی که شامل فهرست کاملی از تمام کالاهایی است که در یک وسیله حمل‌ونقل (مانند کشتی یا هواپیما) بارگیری شده‌اند.
• اطلاعات موجود در مانیفست:
  • اطلاعات مربوط به فرستنده و گیرنده کالا.
  • مشخصات کالاها.
  • اطلاعات مربوط به وسیله حمل‌ونقل.

6. مجوزهای لازم برای ترخیص کالا

بسته به نوع کالا، ممکن است مجوزهای خاصی نیاز باشد، ازجمله:

• مجوز استاندارد: برای کالاهایی که نیاز به تأیید کیفیت دارند.
• مجوز بهداشت: برای کالاهای خوراکی، دارویی و آرایشی.
• مجوز محیط زیست: برای کالاهایی که ممکن است تأثیر زیست‌محیطی داشته باشند.
• مجوز ارزی: برای کالاهایی که با ارز رسمی وارد می‌شوند.

مراحل کلی استفاده از سامانه EPL

گام اول: ثبت‌نام در سامانه

1. ورود به سایت گمرک ایران: epl.irica.ir.
2. ایجاد حساب کاربری با واردکردن اطلاعات هویتی و تجاری.
3. دریافت نام کاربری و رمز عبور.

گام دوم: ثبت اظهارنامه گمرکی

1. ورود به حساب کاربری.
2. انتخاب نوع اظهارنامه (واردات، صادرات یا ترانزیت).
3. واردکردن اطلاعات کالا شامل HS کد، مشخصات کالا (وزن، ارزش).
4. بارگذاری مدارک (گواهی مبدأ، بارنامه و مجوزهای لازم).
5. تأیید و ارسال اظهارنامه.

گام سوم: پرداخت حقوق و عوارض گمرکی

1. دریافت پیش‌فاکتور از سامانه.
2. پرداخت هزینه‌ها از طریق درگاه بانکی.
3. دریافت تأییدیه پرداخت.

گام چهارم: بررسی و تطبیق اسناد

1. بررسی اسناد توسط کارشناسان گمرک.
2. رفع نواقص (در صورت وجود).
3. بازرسی کالا (در صورت نیاز).

گام پنجم: دریافت مجوز ترخیص کالا

1. صدور ترخیصیه توسط سامانه.
2. مراجعه به انبار گمرک برای تحویل کالا.
3. انتقال کالا به مقصد نهایی.

مزایای سامانه EPL

1. کاهش زمان و هزینه‌های گمرکی.
2. افزایش شفافیت و امنیت اطلاعات.
3. کاهش نیاز به مراجعه حضوری.
4. تسریع فرآیندهای تجارت بین‌المللی.